yaprak sarma ne demek?
Yaprak sarma, özellikle Türk, Balkan ve Orta Doğu mutfaklarında popüler olan, asma yapraklarına sarılmış bir dolma türüdür. Birçok farklı varyasyonu olsa da temel olarak pirinç, kıyma (genellikle kuzu veya dana), soğan, baharatlar ve çeşitli otlardan oluşan bir iç harç kullanılır.
İşte yaprak sarma hakkında daha detaylı bilgiler:
Malzemeler:
- Asma Yaprakları: En önemli malzeme, genellikle tuzlu suda saklanmıştır. Taze asma yaprakları da kullanılabilir ancak daha fazla işlem gerektirir.
- İç Harç: Pirinç (ince taneli pirinç tercih edilir), kıyma (kuzu, dana veya karışık), ince kıyılmış soğan, doğranmış taze otlar (maydanoz, dereotu, nane), baharatlar (karabiber, pul biber, kimyon), tuz ve bazen domates salçası. Bazı tariflerde, kuru kayısı, kuru üzüm gibi kuru meyveler de kullanılır.
- Pişirme Sıvısı: Su, et suyu veya domates suyu.
Yapılışı:
- Asma Yapraklarının Hazırlanması: Tuzlu suda saklanmış yapraklar önce bol suda yıkanır ve yumuşatmak için sıcak suda bekletilir. Kaba sapları kesilir.
- İç Harcın Hazırlanması: Tüm iç harç malzemeleri iyice karıştırılır. Pirincin pişmesi için su ilave edilmesi önemlidir; fazla su ilave edilirse iç harç sulu olabilir.
- Sarma İşlemi: Asma yaprağı düz bir yüzeye serilir, iç harçtan bir kaşık konur ve yaprak dikkatlice sarılır. Sarma şekli kişiden kişiye değişebilir; rulo, üçgen veya kare şeklinde sarılır.
- Pişirme: Sarmalar, tencereye, tencerenin tabanına biraz yağ veya su koyularak dizilir. Üzerine et suyu, su veya domates suyu eklenir. Kapağı kapatılıp kısık ateşte uzun süre pişirilir (genellikle 1-2 saat). Pişirme süresi, yaprakların türüne ve iç harcın yoğunluğuna bağlı olarak değişir.
Varyasyonlar:
Yaprak sarmanın birçok varyasyonu vardır. Bunlar iç harçtaki malzemelerin, kullanılan baharatların ve pişirme yöntemlerinin farklılık göstermesiyle oluşur. Örneğin;
- Etsiz Yaprak Sarma: Vejetaryenler için kıyma kullanılmadan yapılır.
- Karışık Yaprak Sarma: İç harçta farklı sebzeler (havuç, patates) kullanılabilir.
- Limonlu Yaprak Sarma: Pişirme suyuna limon suyu eklenir.
- Tereyağlı Yaprak Sarma: Pişirme sırasında veya servis sırasında tereyağı eklenir.
Servis:
Genellikle sıcak servis edilir. Yoğurt, limon, süzme yoğurt veya farklı soslarla birlikte tüketilir.
Yaprak sarma, zahmetli bir yemek olsa da lezzeti ve çeşitliliğiyle oldukça popülerdir. Her bölgenin kendine özgü tarifleri ve sarma şekilleri bulunmaktadır.